“Biden yönetimi için Erdogan’in kredisi tükendi”

PeyamaKurd - Son aylarda Batı ile ilişkileri düzeltme, bölge ülkeleriyle de normalleşme adımları atmaya başlayan AKP hükümetinin çabaları, Erdoğan'ın son açıklamaları nedeniyle zor bir döneme girdi.

DW Türkçe’ye ABD ile Türkiye arasındaki yeni dönem ilişkileri hakkında önemli değerlendirmelerde bulunan Alman Marshall Fonu'nun (GMF) Türkiye Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, Washington'ın Türkiye ile ilgili yayımladığı son mesaj üzerinden, “Erdoğan'ın ABD'de kredisi tükendi” yorumunda bulundu.

ABD ile Türkiye arasındaki krizin derinleştiği vurgusu yapılan haberde, İsrailli uzman Lindenstrauss, taraflar arasındaki ilişkilerde güven bunalımının kötüye gittiğini, GMF Türkiye Direktörü Ünlühisarcıklı ise Erdoğan'ın ABD'deki kredisinin tükendiğini söyledi.

“ABD ile Türkiye arasında ‘antisemitizm’ polemiği”

Erdoğan'ın bölgede tırmanan gerilimle ilgili açıklamalarında İsrail'i "zalim" ve "terör devleti" olarak nitelendirirken, ABD Başkanı Joe Biden'ı doğrudan hedef alarak "kanlı elleri ile tarih yazmak" ile suçlaması tansiyonu tırmandırdı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, "Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın antisemitik görüşleri" başlıklı yazılı bir açıklamayla "Erdoğan'ın Yahudiler hakkındaki antisemitik görüşlerinin ABD tarafından sert bir şekilde kınandığını" duyurdu. "Erdoğan ve diğer Türk liderlerini şiddeti daha fazla kışkırtacak açıklamalardan kaçınılması konusunda uyarıyoruz" ifadelerine yer verilen açıklamanın en dikkat çekici bölümünde ise şu ifadeler yer aldı:

"ABD, antisemitizmin her türlüsüyle mücadelede güçlü bir kararlılığa sahiptir. Antisemitizme çoğu zaman eşlik eden şiddeti ve bunun gerisinde yatan tehlikeli yalanları ciddiye alıyoruz. Her zaman yalanlara hakikatleri söyleyerek yanıt vermek, nefret suçlarına da yargı ile yanıt vermek zorundayız”

“Erdoğan’ın ABD’deki kredisi tükendi”

GMF Direktörü Ünlühisarcıklı'ya göre bu, Erdoğan ve Türkiye'nin Washington'da tükenmiş olan kredisinin bir başka göstergesi.

Ünlühisarcıklı, “Aslında Erdoğan ve Türkiye'nin bu sefer verdiği tepki, açıklamaları, 10 yıl öncesine kıyasla görece daha yumuşak, uluslararası toplumun harekete geçmesini istiyor, çok taraflı bir yaklaşım içeriyor… Eskiden çok daha güçlü retoriğe tahammül ve anlayış gösteren Washington, şimdi daha zayıf bir retoriğe hiçbir tahammül göstermiyorsa bu Türkiye'nin kredisinin tükendiğini gösteriyor” yorumunu yaptı.

Türkiye'nin, İsrail'in Gazze operasyonu, bölgede yaşananlar sonrasında İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesi de artık zor görünüyor yorumunun yapıldığı haberde Ünlühisarcıklı şu değerlendirmelerde bulundu:

"Görünen o ki İsrail bir kez daha seçime gidecek. İsrail'de siyasi istikrar sağlanana kadar Türkiye ile bir normalleşme süreci zor görünüyor. Ayrıca dış dünyada Erdoğan 'zorda olan bir lider' olarak görülüyor. Ben Türkiye'den çıkan bütün anket sonuçlarına çok itibar etmiyorum doğrusu ama dışarıya yansıyan görüntü, Erdoğan'ın bir sonraki seçimleri kaybetmeye çok yakın olduğu şeklinde. Bir sonraki seçimi kaybetme olasılığı yüksek olan bir liderle anlaşma yapmak için de kimse acele etmiyor.”

“Erdoğan iktidarda olduğu sürece..."

Öte yandan İsrail Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (INSS) kıdemli uzmanı Gallia Lindenstrauss, Gazze olayları üzerinden Erdoğan’ın takındığı duruma değinerek ikili ilişkiler hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.

Lindenstrauss, "Erdoğan'ın son gelişmeleri hem iç politikada araçsallaştırdığı hem de Ortadoğu ve Müslüman dünyasında nüfuzunu artırmak için kullandığı görülüyor. Erdoğan iktidarda olduğu sürece Türkiye-İsrail ilişkilerinde gerçek bir iyileşme olmayacağı görüşü hakim" dedi.

Müslüman ülkeler arasında İsrail'i ilk tanıyan ülke Türkiye. Ancak Lindenstrauss, Türkiye'nin yıllar içinde İsrail'e yönelik daha sert bir tutum takındığını, AKP'li isimlerin bazı söylemlerinde adeta İsrail'in var olma hakkını sorgulayan, bunu gayrimeşru gibi göstermeye çalışan ifadeler  kullanmaya başladığını kaydetti.

"Bölge ülkeleri de Türkiye'ye güvenemiyor"

Ankara'nın son dönemde sadece İsrail ile değil aynı zamanda Yunanistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi bölge ülkeleri ile ilişkilerindeki normalleşme arayışı konusunda da şüpheler bulunuyor.

“Şu çok açık, kendisini izole edilmiş hisseden Türkiye ilişkilerini düzelterek bu izolasyonu kırmak istiyor” diyen INSS uzmanı Lindenstrauss, Erdoğan hükümetinin bu açılım manevralarını “taktiksel” olarak tanımlıyor.

Lindenstrauss, "Geçmişte statükodan yana olan Türkiye artık revizyonist bir aktör. Bu nedenle sadece İsrail değil bütün aktörler, Türkiye'nin açılımının samimiyetine güvenmekte zorlanıyor" dedi.