Financial Times: "Erdogan, müttefiklerini düsmanlastirdi, köseye sikisti"

PeyamaKurd - Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan savaşın Orta Doğu’daki olası sonuçlarını değerlendiren Financial Times yazarı David Gardner, Türkiye, İsrail ve İran’ın ne yapabileceğini ele aldı.

Rus lider Vladimir Putin'in Ukrayna'ya karşı savaşı sadece batıda ve NATO'da nadir görülen bir birlik ateşini yakmakla kalmadı, AB'yi de harekete geçirdi. Ayrıca Putin'in son savaşının sahnesi olan daha geniş Orta Doğu'ya dalgalar gönderiyor.

Bölgesel belirsizliğin ve çitlerin ortasında, 70 yıllık bir NATO üyesi ve hüsrana uğramış AB adayı Türkiye'nin durumu en riskli görünüyor.

"S-400 almak, kışkırtıcı bir hareketti"

Son yıllarda, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan batıdaki eski müttefiklerini düşmanlaştırdı, İran'a karşı yaptırımları deldi, muhaliflerini baskı altına aldı ve Suriye, Irak, Libya ve Kafkasya'da bölgesel askeri operasyonlar başlattı.

Rusya'nın S-400 füze savunma sistemini satın almak, Türkiye'nin NATO yuvasında bir guguk kuşu olduğu yönündeki korkuları artıran özellikle kışkırtıcı bir hareketti. 

Erdoğan, ABD ve bazı AB ülkelerinin 2016 ortalarında kendisini devirmek için yapılan başarısız darbeyi desteklediğine inanıyor ve Ankara'daki yetkililer Türkiye’nin ihtiyacı olduğu bir dönemde ABD ve Almanya'nın Patriot füze bataryalarını ülkeden çektiğini söylüyor. Ancak Türkiye, S-400 alımı sonucu yeni nesil hayalet savaş uçağı F-35'i inşa eden konsorsiyumdan atıldı. ABD'nin Türkiye'nin mevcut F-16 savaş filosunu yenilemeye istekli olup olmadığı konusunda bile şüphe var.

"Rojava'daki dört yerleşim bölgesini güvence altına alabilirdi"

Ancak, NATO dayanışmasında bir delik açtıktan sonra, Ukrayna krizinin Türkiye'yi batı kollarına geri itmesi olasıdır.

Erdoğan ve Putin, batı egemenliğindeki kurallar rejimini kibirli kısıtlamalar olarak görüp yıkmaya çalışan güçlü adamlar olarak narsistik bir şekilde birbirlerine hayranlar. Ama onlarınki şartların dayattığı sallantılı bir ittifak.

Türkler, Suriye'deki iç savaşın gidişatını değiştiren Rusya'nın yeşil ışığıyla hava gücünü kullanıp Rojava'daki dört yerleşim bölgesini güvence altına alabilirdi.

Bu, ABD destekli Suriyeli Kürt güçlerin kendi topraklarını kendi kendini yöneten bir varlık halinde birleştirmesini engelledi. Ankara, başından beri böyle bir gelişmeyi Türkiye içindeki bir Kürt isyanıyla ilgili endişeleri nedeniyle engellemeye istekliydi.

"Erdoğan, köşeye sıkıştı"

Şimdi Türkiye, savaş zamanlarında savaş gemilerinin İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'ndan geçişini düzenleyen 1936 Montrö Sözleşmesi'ni uygulama taahhüdünde bulundu. Bu, üsse dönen gemiler hariç, Karadeniz'e daha fazla Rus trafiğini durdurucaktır.

Ancak Ankara şimdiye kadar Moskova'ya yönelik yaptırımlara katılmadı; Avrupa Konseyi'nin Rusya'yı askıya alma oylamasında Türkiye çekimser kaldı.

Erdoğan köşeye sıkıştı: Yeni sultan, Karadeniz'deki yeni-çarlık komşusu Putin gibi, aynı zamanda, toprak ve deniz genişlemesine ilişkin görkemli neo-Osmanlı restorasyonist fikirlerine sahip.

Üstelik Putin Ukrayna'da başarılı olursa, Erdoğan NATO'nun değersiz bir kağıt kaplan olduğu sonucuna varabilir.

"İran, nükleer anlaşmayı canlandırmaya çok yakın"

İran da Ukrayna'ya yönelik saldırılara temkinli yanıt verdi. Tahran, ABD ve beş dünya gücüyle imzaladığı 2015 nükleer anlaşmasını canlandırmaya çok yakın.

Rusya'dan önce, hem küresel finansal işlemlerin büyük çoğunluğunu birbirine bağlayan sistem Swift'den ihraç edilen ve merkez bankasına ambargo uygulanan tek ülke. Ancak bu batılı kıskaç hareketinin gerçek bir süper güç üzerindeki etkileri, Rusya ile ittifak kurma hevesini azaltabilir. 

"Putin'dikkati başka yerde, Suriye daha özgür olabilir"

Hem Türkiye hem de İran, tarihsel olarak Rusya'ya karşı savaşları kaybetmiş ve işgallerinden zarar görmüştür. Ancak şimdi Türkiye, Suriye'de elinde tuttuğu bölgelerde Rus misillemeleriyle karşı karşıya kalabilir.

Beşar Esad rejimini halk isyanından kurtaran İran ve Hizbullah gibi müttefikleri, Putin'in dikkati başka yerdeyken Suriye'de daha özgür olabilir.

Batı'nın Körfez ve Orta Doğu'daki geleneksel bölgesel müttefiklerinden bazıları, ABD'nin artık güvenliklerinin garantörü olmadığını düşünüyor ve erişimlerini genişletti.

BAE'nin Çin ve Hindistan ile birlikte Birleşmiş Milletler oylamasında çekimser kalmasıyla kanıtlandığı gibi, İsrail, BAE ve Suudi Arabistan bu savaştan rahatsız.