Ölümsüz lider Mela Mistefa Barzani 41 yil önce aramizdan ayrildi

PeyamaKurd-  Ömrünü Kürdistan davasına adamış efsanevi Kürt lider Mela Mistefa Barzani’nin (Nemir Barzanî) vefatının üzerinden tam 41 yıl geçti.

Bugün Kürt Lider Mela Mistefa Barzani’nin 41. ölüm yıl dönümü.

14 Mart 1903 yılında Barzan köyünde Şêx Mihamed Barzani’nin en küçük oğlu olarak dünyaya gelen Mela Mistefa Barzani,  Osmanlı İmparatorluğu döneminde Hamidiye Alayları’nın bir baskınında ailesiyle birlikte 9 ay Diyarbakır zindanlarında kaldı. 1914′te ağabeyi Şêx Abdulselam Musul’da idam edildiğinde 12 yaşındaydı.

Barzani, Şex Mehmudê Berzencî’nin 1919′da başlattığı direniş hareketine 16 yaşında bir Peşmerge komutanı olarak katıldı.

Mele Mistefa Barzani, 1931-32 yılları arasında İngilizlere karşı Şêx Ehmed'in başlattığı direnişe Mêrgesûr ve Sêrwan Cephesi Komutanı sıfatıyla katıldı.

Irak hükümeti ile birlikte ağır bir saldırı başlatan İngilizler yoğun hava bombardımanıyla Barzani direnişinin kırılmasından önce Basra, ardından da Süleymaniye’ye sürgüne gönderildi.

Sürgün tutulduğu Süleymaniye’den kaçarak Barzan’a giden Mele Mistefa, kısa bir süre sonra Arap yönetimine karşı yeniden bir direniş başlattı.

‘Mahabad Kürt Cumhuriyetinin kuruluşunda yer aldı’

1945′te direnişin kanlı bir şekilde bastırılması üzerine sağ kalan Peşmergeleriyle birlikte Rojhilat’a geçerek, 22 Ocak 1946′da ilan edilen Mahabad Kürt Cumhuriyeti’nin kuruluşunda yerini aldı.

Mele Mistefa Barzani, Kürt Cumhuriyeti’nin İran saldırıları ile dağılması ve Qazî Mihemed’in idam edilmesi üzerine   Kürdistan’a döndü. Burada Kürdistan Demokrat Partisi’ni (KDP) kurdu ve hükümete bir heyet gönderdi.

Heyetin kurşuna dizilmesi üzerine 500 Peşmergesiyle birlikte 27 Mayıs 1947′de Sovyetler Birliği’ne (SSCB) doğru uzun bir yürüyüşe başladı ve 15 Haziran 1947′de SSCB’ye ulaştı.

Moskova Dil Enstitüsü’nde öğrenim gören Barzani, 1958′de Irak’ta Abdülkerim Kasım’ın darbe yapması üzerine Kürdistan’a döndü ve burada yasal olarak tanınan KDP’nin başına geçti.

Yeni hükümetin Kürt haklarıyla ilgili oyalayıcı tavrının sürmesi üzerine Barzani, 11 Eylül 1961′de Kürdistan tarihine ‘Eylül Devrimi’ olarak geçen yeni bir devrime öncülük etti. Musul ve Kerkük dahil birçok Kürt şehrini kurtarılmış Kürt bölgesi ilan etti.

1966′da Irak yetkilileriyle başlayan müzakereler sonucu 1970 yılında Irak hükümeti ile Kürt halkı adına KDP Başkanı sıfatıyla Otonomi Anlaşması’nı imzaladı. Ancak Bağdat hükümeti, hükümete 5 Kürt bakan almak dışında, Kürtlere özerk yönetim hakkı tanıyan bu anlaşmanın hiçbir maddesine uymadı.

Mart 1974′te Kürtlere tanınan özerkliğin Barzani ile görüşülmeden belirlenmek istenmesi üzerine Barzani, Kürt bakanları hükümetten çekti ve 12 Mart 1974′te tekrar direnişe geçti.

1975′e kadar Kürt tarafının üstünlüğüyle süren direniş, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin Irak’tan bazı ödünler karşısında Barzani ile yaptığı ittifak sözleşmesini ihlal etmesi ve yardımı kesmesi üzerine tam tersine döndü ve Barzani’nin tüm girişimleri sonuçsuz kaldı.

Kürt tarafının kayıplar vermesi üzerine rahatsızlanan Barzani, önce İran’a ardından da 1976′da tedavi amacıyla Amerika’ya gitti. Hastalığına rağmen burada da mücadelesine devam eden Barzani, ABD’den talep ettiği desteği bulamadı ve hastalığının ağırlaşması üzerine çalışmalarına ara verdi.

1 Mart 1979′da Washington’daki George Town Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu. Cenazesi Rojhilat’ın Şino kentinde defnedildi.

1991 yılında Kürtlerin büyük direnişinin başarıya ulaşmasıyla birlikte cenazesi 1993 yılında Barzan bölgesine getirildi.