PeyamÖzel | Seçim öncesi hangi parti ve aday Kürtlere neyi nasil vadetti?

PeyamaKurd- Türkiye’de erken seçim yarın verilecek oy işlemleri ile başlıyor. Adaylar, hedef kitleyi ikna için seçim öncesi birçok propaganda yöntemi kullandılar. Halkın güvenini kazanmak ve kendilerine oy vermelerini isteyen liderler, birçok seçim vaadinde bulundular. Seçimin en önemli kilit taşlarından biri olan Kürtler önemli bir role sahip.  Kürtlerin –özellikle muhafazakâr kesim- en çok oy verdiği partilerden biri olan AK Parti, analizlere ve değerlendirmelere göre Kürt coğrafyasında değer kaybetmiş durumda. 

MHP ile koalisyon kuran, AKP Kürtlerden fazlası ile uzaklaşmış görünmekte. Bugüne kadar başta Diyarbakır olmak üzere Kürt coğrafyasında önemli bir yeri olmayan CHP, Muharrem İnce’nin aday olması ile popülerliğini arttırmış durumda. Özellikle Diyarbakır mitingi, CHP’nin Kürt coğrafyasında AKP’nin önüne geçebileceğini gösteriyor. Sol seküler bir parti olan HDP ise, Demirtaş’ın yokluğunu hissetmekte. Fakat Demirtaş’ın sosyal medya üzerinden büyük bir gayret ile halka ulaşması ve propaganda konuşması büyük bir etkiye sahip.  Kürt illerinde AKP’nin bir alternatifi görünen Saadet Partisi , Kürtlere yönelik ‘Kürt sorununu reform ile’ çözme sözü vermiş durumda.

Seçim yarın başlıyor. Halk sandık başına giderek tercihini yapacak. Türkiye’de ekonomi iyi bir durumda değil, işsizlik artış göstermekte, iktidar halkın güvenini kaybetmiş görünüyor, liderler karşılıklı vaatlerini açıklamış artık seçim sonuçlarına odaklanmış duruda.

Peki hangi ‘Aday ve Parti’ Kürtler için ne vadetti? 

Halkların Demokrat Partisi (HDP) 

HDP, 24 Haziran'daki cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimi için hazırladığı seçim bildirgesinde Kürtlere yönelik, “Kürt sorununda kalıcı barışı sağlayacaklarını "Şiddet ve çatışmayı onurlu bir barışla sonlandıracakları" mesajını verildi. 

HDP, Selahattin Demirtaş'ın da cezaevinden gönderdiği mesajları da paylaştı. Demirtaş, "Bir cumhurbaşkanı adayı olarak tek adamlığa son vermeye geliyorum. Bu makama bir çuval yetki ile geleceğim, bir ceketle gideceğim. Toplumsal kutuplaşmanın sona erdiği bir ülke sözü de verdi.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) 

AK Parti’nin seçim beyannamesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı. Beyannamede Kürt sorunu ‘güvenlik’ çerçevesinde ele alındı. Beyannamede ‘Kürt’ isminin geçtiği tek yerde ise, “Kürt vatandaşlarımızın her türlü insani meselesini demokrasi ve refah sorunu olarak gördük. Ortak tarih ve medeniyet birikimiz ile kardeşlik bağlarımızı ön plana çıkardık” dendi. 

Erdoğan Diyarbakır mitinginde ise şu cümleleri kullandı, “2018'in Türkiyesi'nde Kürt sorunu diye bir sorun yoktur. Eski Türkiye'de Kürtlerin kendileri sorun olarak görülüyordu. Bugünün Türkiyesi'nde hiçbir vatandaş öyle görülmüyor. Bizim tek sorunumuz terör.” 

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 

Partisinin seçim bildirgesini açıklayan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Kürt sorununu dört yılda çözecekleri vaadinde bulundu. Kılıçdaroğlu, "İsterseniz buna Kürt sorunu, isterseniz toplumsal barış sorunu deyin, bu sorunun çözüm yeri TBMM'dir" dedi. Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce ise Kürt Sorununu ‘3B formülü’ ile çözeceğini belirterek formülü şöyle açıkladı, “Barışacağız, büyüyeceğiz, bölüşeceğiz.” İnce ayrıca Kürtlere yönelik şu ifadeleri kullandı, “Bir sorunumuz var. Sorunumuz Kürt sorunu, açık yüreklilikle söyleyelim. Asıl Kürt sorunu ahlak sorunudur. Politikacılar gelir burada Kürtlerin hoşuna gidecek şeyler söyler. Sonra gider başka yerde konuştuklarını unutur. Burada yapacağım konuşmayı Rize'de yapamazsam bu siyaseti yapmam ben.”

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP)

MHP lideri Devlet Bahçeli, partisinin seçim beyannamesini açıkladığı toplantıda vaatlerde bulundu.  Bahçeli, partisini mecliste "çok daha güçlü, layık olduğu, sözü geçen bir mevkiye" taşıma sözü verdi. Kürtlere ilişkin ise Bahçeli şunları dile getirdi,” Kürt kökenli kardeşlerim bozgunculara, fitnecilere aldırmayınız. Siz bizsiniz, biz de siziz. Kürt sorununa yönelik  ise, “Bir diğer tuhaf benzerlik de sözde Kürt sorunundan bahsetmeleridir. Biz ise af istediğimizde sırtı kabarmış kediye dönüyorlar, adeta çıldırıyorlar. Kimin heybesinde ne varsa onu yermiş. Biz vatan, millet, bayrak, ülkü diyoruz; onlar Pensilvanya'nınKandil'in borusunu öttürüyorlar. Ödeyecekleri bedel yarınlara bırakılmayacaktır!” ifadelerini kullandı. 

İYİParti (İYİ)

İYİ Parti'nin cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener, seçim beyannamesini  “Milletimizle Sözleşme” adı ile açıkladı. Toplumsal uzlaşıyla yeni bir anayasa vaat eden Akşener beyannamede Kürt sorununa hiç yer vermedi. ürtlerden de ciddi oranda oy alacağını iddia eden Akşener’in “Milletimizle Sözleşme” adını verdiği seçim beyannamesinde Kürt sorununa hiç yer vermemesi dikkat çekti. Akşener ayrıca katıldığı bir televizyon programında şu ifadeleri de kullandı, “Akşener, “Meral Akşener ikinci tura kalırsa Kürtler oy vermez, deniyor. Ben bunu kabul etmiyorum. Demirtaş'ın özgür propaganda yapması lazım dedim diye, beni ‘PKK sevici’ ilan ettiler. Düşünün nasıl bir mücadele veriyorum. Ben başkan olursam niye Kürt başkan yardımcısı olmasın?”

Saadet Partisi (SP)

Saadet Partisi Genel Başkanı Karamollaoğlu, partisinin 'Türkiye Vizyonu' başlıklı seçim beyannamesini Ankara'da açıkladı. Karamollaoğlu, Kürt sorununu ilişkin "Adaletten eğitime, sağlıktan çevreye, kadınlardan kültüre her alanda topyekun reformla" çözeceklerini dile getirdi. SP, Kürt sorununa ilişkin bir rapor hazırladı. Karamollaoğlu Anadile ilişkin ise, Yok’ demek sorunun olmadığı anlamına gelmiyor. Onlara söz vermiştik, ‘Bu konuyla ilgili görüşlerimizi Diyarbakır’da açıklayacağız’ demiştik. Çözüm önerilerimizi gündeme getirdik. Anadilde de eğitim verilebilmeli. Bu onlar için bir ihtiyaç olarak görülüyor. Bu talebin de yerine göre karşılanmasında biz de bir sakınca görmüyoruz” dedi. 

Hür Dava Partisi (HÜDA-PAR) 

Hüda-Par Genel Başkanı Mehmet Yavuz, partimizin 24 Haziran Parlamento seçimleri seçim beyannamesini açıkladı. Yavuz Kürtlere ve Kürt sorununa ilişkin, “Kürt meselesi halen çözüm bekleyen en önemli meselelerden biri olmaya devam etmektedir. Kürtlerin de asli kurucu halk olarak kimliklerinin anayasal olarak tanınması, temel haklar konusunda şartsız adımlar atılması gereklidir. Ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel ayrıcalık ve ayrımcılıklara son verilmelidir. Dil üzerindeki baskılar son bulmalıdır. Herkese anadilinde eğitim hakkı tanınmalı ve Kürtçenin de resmi dil olabilmesinin yolu açılmalıdır” dedi.