Amerîka: Em tu carî rê nadin ku Îran bibe xwedî çekên nukleerî

PeyamaKurd – Berdevkê Wezareta Derve ya Amerîkayê Ned Price, piştî raporta Ajansa Navnetewî ya Enerjiya Atomê (IAEA) ku gotibû, Îranê li Tesîsa Nukleerî ya Fordoyê pariyên uranyuma dewlemendkirî ji sedî 83.7 tesbît kiriye, Amerîka tu carî rê nade Îranê ku bibe xwedî çekên nukleerî.

Price di civîna çapemeniyê ya rojane de pirsên li ser raporta IAEA bersivand û got, "Serokomar (Joe) Biden pabendiyek cidî û hişk e ku Îran qet nebe xwediyê çekên nukleerî. Em ê tu carî destûrê nedin ku ev yek pêk were."

Price dîsa destnîşan kir, rêya çareseriya hertimî ya pirsgirêka nukleerî ya Îranê bi dîplomasiyê ye û got, "Em dixwazin ji bo pirsgirêka ku ji ber bernameya nukleerî ya Îranê derketiye çareseriyeke mayînde bibînin. Em di wê baweriyê de ne ku rêya herî bi bandor a ji bo bidestxistina vê yekê dîplomasî ye. "Lê em pir zelal in ku em ê hemî rêyên pêwîst bikar bînin da ku Îran qet nebe xwediyê çekên atomî."

Price eşkere kir, Amerîka bi hevalbendên xwe yên li Ewropa û Rojhilata Navîn re di nava têkiliyê de ye.

Rojnamevanekî got: "Heya niha we çend, belkî bi dehan ceza danîne, û dixuye we Îran negirtiye." Ji ber ku ew li ser dewlemendkirina uranyumê berdewam in, hûn çiqasî bawer in ku ev cezayên nû, ev amûrên nû, wê rê li ber Îranê bigirin ku bernameya xwe ya navokî bidomîne? Li ser pirsê Price da zanîn, “Em bi pabendbûna xwe pir bawer in ku Îran nebe xwediyê çekên atomî. Ev armancek e ku em bi welatên cîhanê yên Ewropa, Rojhilata Navîn û derveyî welat re parve dikin.”

IAEA di raporta xwe ya derbarê çalakiyên navokî yên Îranê de ku her 3 mehan carekê bi welatên endamên Lijneya Birêveberiyê re parve dike, amaje bi wê yekê kiriye ku parçên uraniyoma pir dewlemend li vî welatî hatine dîtin.

Rapor diyar dike, roja 21 Çile, vekoleran dît ku santrîfuja IR-6 a du qonax li sazgeha Fordo ya jêrzemînê ya Îranê bi rengekî "bi girîngî cuda" ji ya ku berê hatibû ragihandin hate saz kirin ku di nimûneyên wê de zêrên bi paqijiya ji sedî 83.7 hebûn.

IAEA beriya niha ragihandibû ku Îranê ji sedî 60 ûranyum dewlemend kiriye.

Hin dezgehên ragihandinê yên navneteweyî ragihandin, Îranê di 20ê Sibatê de ji sedî 84 ûranyumê dewlemend kiriye û rêveberiya Tehranê jî ev yek red kir.