Gulf State: “Dibe ku Îran vekisîna Amerîka ya Iraqê ji xwe re bi kar bîne”

PeyamaKurd - Hebûna leşkerî ya DYA'yê li Rojhilata Navîn, ku piştgiriya xwe ya leşkerî ji Îsraîlê re didomîne, roj bi roj bêtir tê rojevê. Gelo hebûna leşkerî ya DYA'yê li Iraqê dê bidawî bibe?

Di analîzeke ku li Gulf State Analytics, yek ji dezgehên girîng ên çapemeniyê yên li DYA'yê hatiye weşandin de, vekişîna hebûna leşkerî ya DYA'yê li Iraqê û bandora vê biryarê li ser hewldanên DYA'yê yên ji bo tirsandina Îranê hatiye nirxandin.

Di analîzê de bal tê kişandin ku piştî êrişên Îsraîlê li dijî Xezeyê, êrişên li dijî hebûna DYA'yê li herêmê, di nav de Iraq jî, zêde bûne û tê destnîşankirin ku vekişîna hebûna leşkerî ya DYA'yê dikare ji aliyê Îranê ve wek serkeftinek bê nîşandan.

Her wiha tê gotin ku eger aloziyeke girêdayî Îranê tunebe, nûnerên DYA'yê û Iraqê li ser planeke ku vekişîna leşkerên DYA'yê ji Iraqê pêşbînî dike li hev kirine.

"Hin kes hebûn ku êrişkirina rasterast a li ser Îranê jî dane ber çavan"

Gelek nûçe derbarê armancên DYA'yê yên li herêmê de hatin çêkirin. Di çend mehên dawîn de, zêdetirî 150 êrişên li dijî pozîsyonên DYA'yê li herêma ku ji Iraqê heta Sûriyê û niha jî heta Urdunê dirêj dibe, pêk hatin.

Hin şahînên li Capitol Hill piştî vê pêvajoyê, heta ku pêşniyara êrişkirina rasterast a li ser Îranê kirin.

Senatoya DYA'yê Lindsey Graham diyar kir ku bersivên berê yên DYA'yê li hemberî cîgirên Îranê têrê nekirine û dê êrişkariya Îranê netirsînin. Graham parast ku "divê li hundirê Îranê li ser armancên girîng bê lêdan."

Senatoyê Komarxwaz John Cornyn jî di hesabê xwe yê medyaya civakî de parvekirinek bi sernavê "Divê armanc Tehran be" kir.

Guman tuneye ku Biden jî di mijara bersivdayîna leşkerî ya li hemberî komên ku ji aliyê Îranê ve tên piştgirîkirin de, eger pêwîst be, cidî ye. Li gorî piraniya pisporên li DYA'yê, ji cidîbûnê pê ve vebijêrkek wî tune.

Banga vekişînê ji Iraqê

Serokwezîrê Iraqê Muhammed Şiî el-Sudanî, bang li hêzên hevpeymaniyê yên bi serokatiya DYA'yê kir ku "bi rêya danûstandinan bi lez û bi rêkûpêk" ji welêt derkevin. Li gorî Sudanî, hebûna nêzî 2,500 leşkerên DYA'yê pirsgirêkeke mezin çêdike.

Sudanî ditirse ku ji ber piştgiriya ku Amerîka dide Îsraîlê, domandina mayîna van leşkeran li Iraqê dê aramiyê têk bibe.

Tê îdiakirin ku nûnerên DYA'yê û Iraqê di rojên borî de li ser planeke ku vekişîna leşkerên DYA'yê ji Iraqê pêşbînî dike, li hev kirine.

Li gorî lihevkirinê, leşkerên DYA'yê dê di Îlona 2025'an de ji Iraqê vekişin û yekîneyên DYA'yê yên dawîn ên ku li welêt dimînin jî dê di dawiya 2026'an de ji welêt derkevin.

"Îran dikare vê rewşê wek îmajek bi kar bîne"

Di vê rewşê de, rêberên Îranê dikarin vekişîna Amerîkayê ji bo bidestxistina îmajeke xurttir di çavên alîgirên xwe de bi kar bînin. Ji ber ku armanca Îranê ya dirêjheyam her dem derxistina DYA'yê ji herêmê ye.

Profesorê Joshua Landis, pisporê Rojhilata Navîn ji Zanîngeha Oklahoma'yê, şîrove kir ka dema DYA ji Iraqê vekişe, Tehranê dikare çawa bertekê nîşan bide.

Profesor Landis dibêje, "Îran dê vekişîna DYA'yê ji Iraqê wek serkeftineke mezin îlan bike. Ji destpêka şerê Xezeyê ve, Îran hemû hewldanên xwe li ser derxistina DYA'yê ji Iraqê kom kiriye."

Eger aloziyeke bi Îranê re çênebe, xuya dike ku plana vekişîna beşeke mezin a leşkerên DYA'yê ji Iraqê di Îlona 2025'an de û derketina temamî ya hebûna leşkerî ya DYA'yê ji welêt heta dawiya 2026'an dê were pêkanîn.