Mirina Reîsî di çapemeniya cîhanê de cihekî berfireh girt!

PeyamaKurd – Mirina Serokomarê Îranê Îbrahîm Reîsî di ketina helîkopterê de cihek berfireh di çapemeniya cîhanê de girt.

Ji bilî Reîsî, Wezîrê Karên Derve Huseyîn Emîr Ebdullahiyan, Parêzgarê Azerbaycana Rojhilat Malik Rahmetî û Îmamê Îniyê yê Tebrîzê Mihemed Elî El Haşim jî di nav de 9 kes mirin.

Guardian: "Hestên bêîstiqrariyê zêde bûne"

Rojnameya The Guardian ku yek ji rojnameyên sereke yên Îngilîstanê ye, bal kişand ser mirina Reîsî yê 63 salî, di demekê de ku Îran rastî zehmetiyan hat, bi taybetî ji ber şerê Xezzeyê yê di navbera Îsraîl û Hamasê de.

Di analîzê de bal hat kişandin ku rêberê olî yê Îranê Elî Xamineyî 85 salî ye û hat gotin ku nûçeya mirina wî di demekê de hatiye ku Tehran amadekariya guhertina rejîmê dikir.

Derbarê mirina Wezîrê Derve Abdullahiyan di heman qezayê de, hat şîrovekirin ku "hesta bêîstiqrariyê ji bo welatekî ku xwe bi kontrol û pêşbîniyê serbilind dike, hîn zêdetir zêde bûye."

BBC: "Serok di 'Komîteya Mirinê' ya Îranê de bû"

Di portreya ku ji aliyê televîzyona giştî ya Îngilîstanê BBCyê ve hat weşandin de hat diyarkirin ku Reîsî di sala 1979an de di nav koma ku piştgirîya Şoreşa Îslamî dikir de mezin bûye.

Di şoreşê de, padîşahiya ku ji aliyê rojava ve Muhammed Riza Pehlewî piştgiriya wê dikir, hat hilweşandin û Komara Îslamî ya di bin serokatiya Ayetullah Ruhollah Xumeynî de hate damezrandin.

Di portre de hat bibîrxistin ku Reîsî di 25 saliya xwe de alîkarê dozgerê Tehranê bû û ji bo dadgehên veşartî yên bi navê "Komîteya Mirinê" ku di sala 1998an de hat avakirin, hat wezîfedarkirin. Di analîzê de herwiha hate bibîrxistin ku di xwepêşandanên ku di sala 2022an de bi mirina Mahsa Emînî destpê kiribû de li dijî hikûmeta Reîsî xwepêşandanên mezin hatin lidarxistin.

WSJ: Îran bi dijwariyeke din re rû bi rû ye

Rojnameya Amerîkî Wall Street Journal (WSJ) nivîsî ku têkiliyên Îranê bi welatên rojavayî re di serdema Reîsî de ku di sala 2021 de dest bi wezîfeyê kiribû, "gelekî xirab bûne".

Hat destnîşankirin ku Tehran di serdema Reîsî de têkiliyên xwe yên bi Moskow û Pekînê re baş kir, ku ji Serokomarê berê yê Îranê Hasan Ruhanî ku şûna wî girtibû xeteke muhafezekartir hebû.

Di raporê de hat gotin, "Guhertina rêbertiyê di nava kaosa li Rojhilata Navîn de ji bo Îranê kêşeyeke din derdixe holê."

NYT: Îran ber bi nezelaliyê ve diçe

Di nûçeya rojnameya New York Times (NYT) ya ku yek ji rojnameyên navdar ên DYAyê ye de, hat gotin ku "Mirina Serfermandar ji bo Îranê bi demeke ne aramtir re derbas nebû."

Hat destnîşankirin ku Reîsî wek kesê ku dê şûna Xamineyî yê 85 salî bigire tê dîtin û hat gotin ku mirina Serokomar Îrana ku bi pirsgirêkên aborî û jeopolîtîk re têdikoşe xiste nav nezelaliyê. Hate gotin ku "Serok pêşbînîbûn li pergalê zêde kir".

Times of Israel: "Mirina serok wê bibe sedema şerê desthilatdariyê"

Di analîza rojnameya Times of Israel ku yek ji malperên nûçeyan ên sereke yên Îsraîlê ye de hat destnîşankirin ku Xamineyî siyaseta Îranê diyar dike û diyar kir ku mirina Serok û Abdullahiyan wê xeta rêveberiya Tehranê neguherîne.

Di nûçeyê de hat nivîsandin ku bi wefata Serokkomarê Îranê re “valahiya desthilatdariyê li welat çêbûye, ku kesên payebilind ji bo jê sûd werbigirin wê dest bi manevrayan bikin.”

IRNA: Serfermandar li ser erkê xwe şehîd bû

Ajansa fermî ya Îranê IRNAyê mirina Reîsî bi sernavê " li ser erkê xwe şehîd bû" parve kir.

Hat diyarkirin ku Reîsî di serî de aborî û siyaseta derve de welat bi pêş ve bir.

Arab News: "Serok di demekê de ku Rojhilata Navîn nerehet bû mir"

Rojnameya Erebî ya Erebistana Siûdî ya bi zimanê Îngilîzî nivîsand ku mirina Reîsî "di demekê de ku şerê Xezzeyê berdewam dike ku metirsî heye Rojhilata Navîn tevlihev bike de qewimî."

Di nûçeyê de hat bibîrxistin ku rêveberiya Reîsî di şerê Ûkraynayê de bi tevgerên weke dayîna balafirên bêmirov ên ji Rûsyayê re û tevî hemû hişyariyan jî dewlemendkirina uranyumê didomîne, li dijî gelek welatên rojavayî bi taybet DYAyê.

China Daily: "Gumana Tehranê ya sabotajê tune"

Rojnameya China Daily ya bi Îngîlîzî ya ku xwediyê Partiya Komunîst a Çînê ye, ragihand ku rêveberiya Tehranê di bûyerê de ti nîşaneyên sabotajê nedîtine.

Di nûçeyê de hat gotin, "Mirina bêbext û bêwext a Sererkan wê bandoreke mezin li ser rewşa Rojhilata Navîn neke. Ev tenê meseleya navxweyî ya Îranê ye."